Günlük Keşif Yazılar

Gök Gürültüsü Çok Olursa Ne Olur? Edebiyatın Sessiz Fırtınaları Bir edebiyatçının kulağı için gök gürültüsü yalnızca bir doğa olayı değildir; o, kelimelerin çarpışması, anlamların sarsılması, duyguların yankılanmasıdır. Kelimeler tıpkı bulutlar gibi birikir; birikim artarsa gök gürültüsü başlar. Bu yüzden her büyük anlatı, aslında bir fırtınanın içinden doğar. Edebiyat, insana yalnızca hikâyeler anlatmaz; duyguların gürültüsünü anlamlandırmayı öğretir. Peki, gök gürültüsü çok olursa ne olur? Sözlerin, duyguların ve sessizliklerin iç içe geçtiği bu soruyu edebiyatın merceğinden inceleyelim. Kelimelerin Fırtınası: Gürültü Artarsa Anlam Kaybolur mu? Edebiyat tarihinde gürültü çoğu zaman insanın içsel kaosunun metaforu olarak kullanılmıştır. Shakespeare’in “Macbeth”inde gök gürültüsü, vicdanın yankısıdır; suçun…

Kelimenin Kalbinde Bir Boşluk: Göğüs Boşluğu Nedir? Bir edebiyatçı olarak, kelimelerin yalnızca anlam taşıyıcı değil, aynı zamanda duygunun ve varoluşun bedenleri olduğuna inanırım. Her kelime, içimizde yankılanan bir boşluğu doldurur ya da büyütür. “Göğüs boşluğu” denildiğinde, tıbbın soğuk tanımının ötesinde, ben bir metafor duyarım: insanın içinde taşıdığı o derin, yankılı, görünmeyen boşluğu. Bu yazı, anatominin sınırlarını aşarak, göğüs boşluğunu bir edebi imge olarak ele alır. Çünkü edebiyat, insanın bedenini değil, bedenin içindeki sessizliği anlamaya çalışır. Göğüs Boşluğu: Bedenin ve Ruhun Kesişim Noktası Tıbben göğüs boşluğu, akciğerleri, kalbi, damarları ve solunum yollarını barındıran bir alandır. Ama edebiyatın dünyasında, bu boşluk yalnızca…

Diploid 2n mi? Genetiğin “Çift Kopya Kulübü”ne Neşeli Bir Davetiye Merhaba sevgili hücre meraklıları ve mizah severler! Bugün laboratuvar önlüğümüzü çıkarıp kahvemizi alıyor, “Diploid 2n mi?” sorusuna güler yüzle yaklaşmak istiyoruz. Evet, biyoloji bazen ciddi bir mevzu; ama kabul edelim, kromozomlar da biraz stand-up kaldırır. “n” sayısı kuliste bekler, “2n” sahneye çıkıp “Ben geldim!” diye bağırır. İşte tam burada, çözüm odaklı ve stratejik yaklaşımıyla erkekler “2n olduğuna göre iki set var, tamam kapattık konuyu!” derken; empatik ve ilişki odaklı yaklaşımıyla kadınlar “İki set bir arada, harika bir ekip çalışması!” diye alkış tutar. (Şaka bir yana: Hepimiz bu özellikleri karışık kullanıyoruz;…

Geven Hangi Hastalıklara İyi Gelir? Geçmişten Günümüze Sağlık Yolu Giriş: Geven’in Tarihsel Kökenlerine Bir Bakış Bir tarihçi olarak, zamanın derinliklerinden gelen şifa anlayışlarına her zaman ilgi duymuşumdur. İnsanlık, yüzyıllar boyunca doğayı ve bitkileri tedavi amacıyla kullanmış, her bir yaprağında, çiçeğinde ve kökünde bir iyileşme gücü aramıştır. Geven de, Türk kültüründe ve geleneksel tıbbın köklerinde önemli bir yer tutan, insan sağlığına katkı sağlamak amacıyla kullanılan bir bitkidir. Gevenin ne zaman ve nasıl kullanıldığı, nasıl keşfedildiği, zamanla nasıl halk arasında yayıldığına bakmak, onun tarihsel önemini anlamamıza yardımcı olur. Geven, özellikle Anadolu’da sıkça rastlanan ve tarih boyunca birçok hastalığın tedavisinde kullanılan bir bitkidir.…

Gerçeküstücülük Akımı Nedir? Toplumsal Yapılar ve Bireylerin Etkileşimi Üzerine Bir Analiz Toplumları anlamaya çalışan bir araştırmacı olarak, insan davranışlarının ve toplumsal yapılarının nasıl şekillendiği, bana her zaman merak uyandıran bir konu olmuştur. İnsanlar, içsel dünyalarını, toplumsal normlar ve kültürel pratikler doğrultusunda anlamlandırmaya çalışırken, bazı sanat akımları, bu yapıları sorgulamak ve yeni bir bakış açısı geliştirmek için derinlemesine bir yol sunar. İşte bu noktalardan biri de, 20. yüzyılın en çarpıcı ve başkaldıran sanat akımlarından biri olan gerçeküstücülük (sürrealizm)’dir. Gerçeküstücülük, yalnızca bir estetik duruş olmanın ötesine geçerek, toplumsal normları, cinsiyet rollerini ve kültürel pratikleri derinlemesine sorgular. Peki, gerçeküstücülük nedir ve toplumsal yapılarla…

Merhaba sevgili okur, bugün sana hem bilimsel hem de insani yönüyle önemli bir konudan bahsetmek istiyorum: Havale. Çoğumuz bu kelimeyi duymuşuzdur ama gerçekten ne anlama geldiğini, hangi biyolojik mekanizmaların devreye girdiğini ve insan sağlığı üzerindeki etkilerini derinlemesine düşünmüş olmayabiliriz. Ben de bu yazıda bilimsel merakımı seninle paylaşmak, aynı zamanda merak uyandırıcı sorularla seni bu tartışmanın bir parçası olmaya davet etmek istiyorum. Havale Nedir? Havale, tıbbi olarak “konvülsiyon” olarak da bilinir ve beyindeki elektriksel aktivitenin ani, kontrolsüz bir şekilde artması sonucu ortaya çıkan kasılmalarla karakterizedir. Çoğunlukla çocukluk çağında görülür, özellikle yüksek ateşin tetiklediği “febril konvülsiyonlar” en sık rastlanan türdür. Bilimsel araştırmalara…

Hamsi Hangi İlde Meşhur? – Bir Balığın Peşinde Kimlik, Toplum ve Eşitlik Üzerine Bir Hikâye Bazen bir yemek, bir kültürün aynası olur. Bazen bir balık, bir toplumun sesidir. Hamsi de tam olarak öyle bir simge. Sadece Karadeniz’in dalgalarında değil, Türkiye’nin kimliğinde de yeri olan bir küçük dev. Bugün “Hamsi hangi ilde meşhur?” sorusuna cevap ararken, aslında bir balıktan fazlasını konuşacağız: toplumsal roller, emek, eşitlik ve birlikte üretilen bir kültür. Hamsinin Coğrafyası: Trabzon’un Simgesi, Karadeniz’in Kalbi Evet, klasik cevabı verelim: Hamsi en çok Trabzon’da meşhurdur. Ama mesele bundan ibaret değil. Çünkü Karadeniz kıyısında, Sinop’tan Rize’ye, Giresun’dan Artvin’e kadar uzanan her il,…

Biz Nasıl Duyarız? Felsefenin Derin Sessizliğinde Duyunun İzini Sürmek Bir Filozofun Bakışıyla Duyma İnsan duyusu, yalnızca fiziksel bir işlev değil, aynı zamanda varlığın kendisini anlamlandırma biçimidir. Biz nasıl duyarız? sorusu, yalnızca kulak zarının titreşimini değil, bilincin yankısını da sorgular. Duyma, salt bir alıcı eylem değildir; bir anlamlandırma, bir yorumlama sürecidir. Her duyduğumuz ses, zihnimizde bir yankı yaratır — bu yankı, kim olduğumuzun, dünyayı nasıl algıladığımızın sessiz bir ifadesidir. Platon için duyular, ideaların bulanık yansımalarıydı. Ona göre duymak, gölgeleri işitmekti. Oysa modern bir filozof için duymak, gerçekliğe açılan en insani kapılardan biridir: bir başkasının sesinde kendini bulmak. Çünkü biz, yalnızca sesleri…

Beyin Göçü Nedir? Antropolojik Bir Yolculuk: Kimlik, Ritüel ve Kültürlerarası Akış Bir antropolog olarak dünyayı anlamaya çalışırken karşılaştığım en ilginç olgulardan biri, insanların sınırları aşarak yalnızca bedenlerini değil, kültürel kimliklerini de taşıdığı “beyin göçü” olgusudur. Her göç, yeni anlamlar, yeni semboller ve yeni aidiyet biçimleri yaratır. Peki, beyin göçü nedir? Ve bu olgu, toplumsal ritüellerden kimlik inşasına kadar kültürel dokularımızı nasıl dönüştürür? Beyin Göçünün Anlamı ve Kökeni Beyin göçü, nitelikli bireylerin (akademisyenler, mühendisler, doktorlar, sanatçılar vb.) kendi ülkelerinden başka ülkelere göç ederek bilgi ve becerilerini farklı toplumlarda kullanmalarıdır. Bu hareket, yüzeyde ekonomik veya eğitimsel bir tercih gibi görünse de, derinlemesine…

Boylama Nedir, Ne İşe Yarar? Bilimsel konulara ilgi duyan biri olarak, dünya üzerindeki konumumuzu belirlemede kullandığımız sistemlerin ne kadar dahiyane olduğunu düşündüğüm çok olmuştur. Hepimizin okulda duyduğu “boylam” kavramı aslında sadece coğrafi bir terim değil; zamanı, konumu ve hatta tarihi anlamamızda kilit rol oynayan bir sistemdir. Peki, boylam nedir, ne işe yarar ve neden bu kadar önemlidir? Boylamın Tanımı: Dünyanın Görünmez Meridyenleri Boylam, Dünya üzerindeki herhangi bir noktanın, Greenwich Meridyeni’ne olan açısal uzaklığını gösteren bir ölçüdür. Bu uzaklık doğuya veya batıya doğru 180 dereceye kadar ölçülür. Boylam çizgileri kutuplarda birleşir, ekvatora dik olarak uzanır. Bu görünmez çizgiler, Dünya’yı dilimlere ayıran…